Jak wybrać formę opodatkowania i nie stracić?

Podatkowy dylemat przedsiębiorcy

Data publikacji: 27.10.2025  |  Udostępnij

Właściciele firm wiedzą doskonale, jak wielkie znaczenie dla rozwoju biznesu mają świadome decyzje finansowe. Może o tym zdecydować nie tylko dobrze wynegocjowany kontrakt czy wybór świetnego partnera biznesowego, ale również (a może i przede wszystkim) dobrze dobrana forma opodatkowania. Temat może nie brzmi ekscytująco, ale w praktyce bywa punktem zwrotnym na drodze do zwiększenia zysków, poprawy płynności czy ograniczenia zbędnych wydatków.

Świadcząc usługi finansowo-księgowe dla firm, wspieramy przedsiębiorców w podejmowaniu bieżących decyzji tak, aby wpłynęły one pozytywnie na sytuację ich firmy jutro i pojutrze. Zdaję sobie sprawę, że nawet najbardziej kompetentna osoba zarządzająca firmą, nie musi być ekspertem od podatków. Dlatego tak bardzo cenię pracę mojego zespołu, który w tematyce rozliczeń, ulg czy terminów czuje się jak ryba w wodzie. Dzięki naszej bieżącej analizie przepisów i wiedzy o najnowszych interpretacjach klienci PKF mogą podejmować świadome, poparte liczbami decyzje, które przekładają się na oszczędności.

Forma opodatkowania - szansa, która się opłaca

W praktyce gospodarczej widzę często, że wybór formy opodatkowania zamiast być świadomą decyzją strategiczną, sprowadzany jest do formalności załatwianej „przy okazji”. Takie podejście może kosztować firmę naprawdę dużo – dodatkowe składki, nieodliczone koszty, brak dostępu do ulg czy niemożność inwestowania zgromadzonych środków z powodu ich odpłynięcia do fiskusa.

Mamy w naszym portfolio historie przedsiębiorców, którzy po latach prowadzenia biznesu zdecydowali się przeanalizować sposób rozliczania i już po kilku prostych kalkulacjach okazało się, że nawet niewielka JDG może zaoszczędzić rocznie kilka, a czasami kilkanaście tysięcy złotych. 

Warto szczególnie pamiętać, że zmiana formy opodatkowania dotyczy nie tylko początkujących przedsiębiorców. Z kolejnych analiz wynika, że nawet długo działające spółki regularnie optymalizują swoje obciążenia, korzystając z profesjonalnego wsparcia. Wspólnie z zespołem niejednokrotnie przeprowadzaliśmy naszych klientów przez ten proces i wiemy, jakie kwestie mogą być decydujące.

Pytania które warto sobie zadać

Nie każda forma pasuje do każdego biznesu

Oferując wsparcie przedsiębiorcom, zawsze zadajemy kluczowe pytania, by jak najlepiej poznać ich specyfikę:

  • Czy firma działa w branży generującej duże koszty (np. produkcja, handel hurtowy), czy raczej w sektorze usług wymagających niewielkich nakładów?
  • Jak wygląda dynamika zmian w  przychodach i kosztach na przestrzeni ostatnich miesięcy, lat?
  • Jakie są prognozy przedsiębiorcy co do przychodów i kosztów w kolejnym roku podatkowym?
  • Czy planowane są duże inwestycje?
  • Jak wygląda struktura zatrudnienia?
  • Czy występują istotne koszty pracownicze, czy cała działalność  opiera się na pracy właściciela?
  • Czy występują istotne, możliwe do odliczenia straty podatkowe z poprzednich lat?

Przykład z życia: klient – wspólnik spółki jawnej zajmującej się handlem detalicznym – regularnie inwestował w rozwój sieci sklepów, przez co generował wysokie koszty uzyskania przychodu. Po szczegółowym przeliczeniu okazało się, że korzystniejsza od ryczałtu była dla niego skala podatkowa, która dzięki możliwości odliczeń pozwoliła zredukować podatek niemal o połowę.

Te kwestie są niekiedy bardzo indywidualne i pozornie drobny szczegół może zadecydować o opłacalności wybranego wariantu.

Skala podatkowa, liniówka czy ryczałt?

Plusy, minusy i dla kogo jakie rozwiązanie

Skala podatkowa
To forma opodatkowania na zasadach ogólnych, w której obowiązują dwa progi podatkowe: 

  • 12% od dochodu do 120 000 zł
  • oraz 32% od nadwyżki ponad tę kwotę.

Dla wielu przedsiębiorców jest to rozwiązanie elastyczne i dające dostęp do licznych preferencji podatkowych. Kluczową zaletą jest kwota wolna od podatku wynosząca 30 tys. zł – jeśli Twój dochód nie przekroczy tej wartości, podatek nie zostanie naliczony. Co więcej, możesz rozliczać się wspólnie z małżonkiem oraz korzystać z wielu ulg i odliczeń, takich jak ulga na dzieci, B+R, czy termomodernizacja.

Obowiązki przy tej formie opodatkowania obejmują prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz regularne płacenie zaliczek na podatek – miesięcznie lub kwartalnie, zawsze do 20. dnia po zakończonym okresie rozliczeniowym. Wybór skali podatkowej sprawdza się szczególnie w przypadku firm ponoszących wysokie koszty działalności. Wtedy możliwość ich odliczania pozwala znacząco obniżyć podstawę opodatkowania.

Tę formę szczególnie polecamy, gdy działalność jest kosztochłonna lub pozwala korzystać z szerokiego wachlarza odliczeń, a także, gdy nie przekraczasz progu 120 tys. zł dochodu rocznie. Skala podatkowa wymaga jednak systematyczności i dobrej organizacji: sumiennego prowadzenia dokumentacji oraz terminowego rozliczania się z urzędem skarbowym.

Podatek liniowy
Podatek liniowy to jedna stawka 19%, niezależnie od wysokości osiąganego dochodu w firmie. 

Jest to opcja, która szczególnie dobrze sprawdza się w przypadku stabilnych, wysokich dochodów oraz wtedy, gdy nie możesz skorzystać z ulg podatkowych czy rozliczeń z rodziną (w tym przypadku nie ma takiej możliwości). Warto pamiętać o pewnych ograniczeniach. Podatku liniowego nie można stosować, jeśli wykonujesz usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy w tym samym zakresie, co uprzednio w ramach etatu. Wadą tej formy rozliczenia jest też ograniczony dostęp do ulg podatkowych, które mogłyby obniżyć zobowiązania wobec fiskusa.

Podatek liniowy wiąże się z obowiązkiem prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz regularnym opłacaniem zaliczek na podatek dochodowy – tak jak w przypadku rozliczania według skali podatkowej. Dla firm ceniących przewidywalność, które nie korzystają z szerokiego wachlarza ulg, liniówka może być korzystnym wyborem, ale wymaga świadomej analizy potencjalnych korzyści i ryzyk. 

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
To rozwiązanie charakteryzuje się prostotą i często bardzo atrakcyjnymi stawkami podatkowymi – od 3% do 17%, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności. 

Podstawą opodatkowania jest tutaj przychód, czyli nie masz możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu. To może być korzystny wariant dla tych przedsiębiorców, których działalność generuje niewielkie koszty lub których przychód w stosunku do kosztów jest relatywnie wysoki. Typowe rozwiązanie dla wielu wolnych zawodów, specjalistycznych usług czy freelancerów.

Nie każdy jednak może skorzystać z tej formy. Z ryczałtu wyłączone są m.in. apteki, firmy zajmujące się handlem walutami, częściami samochodowymi, czy wyrobami akcyzowymi. Dodatkowo tej formy nie mogą wybrać przedsiębiorcy świadczący usługi dla byłego pracodawcy w tym samym zakresie.

Do największych zalet ryczałtu należą: najniższe stawki podatkowe, uproszczona ewidencja (wystarczy prowadzić ewidencję przychodów) oraz przejrzystość rozliczeń. Wady to brak możliwości odliczania kosztów, ograniczone możliwości korzystania z ulg podatkowych oraz brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Warto uwzględnić te czynniki, zanim podejmiesz decyzję o wyborze tej formy opodatkowania.

Praktyczna wskazówka
jeśli masz wątpliwości, które rozwiązanie będzie najlepsze, zespół naszych ekspertów przygotuje dla Ciebie symulację „co by było, gdybyś wybrał inną formę” – takie podejście daje realny obraz korzyści i ryzyk. 
Skontaktuj się z nami.

Kiedy zawiadomić urząd skarbowy o zmianie formy opodatkowania?

Czas to Twój sprzymierzeniec! 

W większości przypadków masz na to czas do 20 lutego danego roku. To niewiele, jeśli wziąć pod uwagę ilość danych do przeanalizowania i ewentualnych decyzji do podjęcia. Zachęcam, by nie zostawiać tego na ostatnią chwilę. Nasze doświadczenie pokazuje, że spokojne spotkanie ze specjalistą często pozwala wyłapać detale, które mogą zostać pominięte przy działaniu pod presją terminu.

Jak wygląda wsparcie PKF BPO w praktyce?

Nie ma dwóch identycznych firm. Dlatego nasze doradztwo zawsze zaczyna się od rozmowy. Analizujemy dokumentację finansową z ostatnich miesięcy, plany inwestycyjne i specyfikę branży, a następnie przygotowujemy konkretne kalkulacje podatkowe dla każdej z możliwych form rozliczania. Klient otrzymuje nie tylko wyliczenia, ale też wyjaśnienia dotyczące konsekwencji prawnych i rachunkowych wyboru konkretnego wariantu.

Niejednokrotnie w toku współpracy pomagamy również podczas wprowadzania zmian w ewidencji rachunkowej czy zgłoszeniu dokumentów we właściwych urzędach. Przypominamy o terminach, doradzamy przy składaniu wyjaśnień, a w razie kontroli reprezentujemy naszych klientów.

Stawiamy na kompleksowość wsparcia. Dlatego w naszym zespole są zarówno doradcy podatkowi, jak i księgowi i specjaliści od przepisów branżowych. Każdego roku szkolimy się, by być na bieżąco z dynamicznie zmieniającymi się przepisami, a to pozwala unikać błędów i znaleźć dodatkowe źródła oszczędności.

Na co zwrócić uwagę wybierając formę opodatkowania?

Praktyczne porady

  • Dociekliwie policz koszty uzyskania przychodu – nawet drobne wydatki mogą wpłynąć na opłacalność danej formy.
  • Zastanów się, czy w danym roku planujesz większe inwestycje lub czy masz  nieodliczone straty podatkowe z ostatnich kilku lat, które będziesz mógł odliczyć od podatku w najbliższym roku.
  • Zaprognozuj przychody Twojej firmy na kolejny rok, biorąc pod uwagę w szczególności potencjał Twojej firmy i sytuację na rynku w Twojej branży
  • Pamiętaj o ograniczeniach związanych z ryczałtem (typ działalności i relacje z byłym pracodawcą) i podatkiem liniowym (relacje z byłym pracodawcą).
  • Jeśli Twoja sytuacja życiowa się zmienia – np. bierzesz ślub albo powiększasz rodzinę – sprawdź, czy możesz skorzystać z ulg.
  • Nie bój się pytać i korzystać z wiedzy specjalistów – lepsza decyzja dziś to większy spokój i mniejszy podatek jutro.

Zaufaj wiedzy i wykorzystaj szansę

Przy odpowiednim wsparciu wybór formy opodatkowania nie musi być trudny ani stresujący. Niezależnie od tego, czy prowadzisz jednoosobową działalność, czy jesteś wspólnikiem większej spółki – zapraszamy do kontaktu z moim zespołem. Razem z ekspertami PKF postawisz na rozwiązanie, które stworzy przewagę dla Twojej firmy.

Dobrze dobrana forma opodatkowania  to dodatkowy zysk dla Twojej firmy. Zostaje więcej środków na rozwój i budowę przewagi konkurencyjnej. Skorzystaj z wiedzy i doświadczenia ludzi, którzy na co dzień analizują setki przypadków, by każdy klient czuł się pewnie – niezależnie od skali działalności.

Jeśli masz pytania, wątpliwości lub chcesz spojrzeć na swoją firmę z innej perspektywy – jesteśmy do Twojej dyspozycji przez cały rok, nie tylko przed 20 lutego. Skontaktuj się z nami.